Jyoti (36) uit Deventer werd slachtoffer van gesjoemel met adoptie in India: ‘De priester weet veel meer’

Jyoti (36) uit Deventer werd slachtoffer van gesjoemel met adoptie in India: ‘De priester weet veel meer’

Jyoti Weststrate (36) was een jaar of 2, al sluit ze niet uit dat ze ouder was, toen ze bij haar biologische ouders in India werd weggehaald en werd ‘geschonken’ aan een priester. Ze belandde in Zutphen, waar vragen over haar oorsprong al een leven lang op antwoord wachten. Nu, woonachtig in Deventer, probeert ze misstanden binnen internationale adoptie aan de kaak te stellen.

Niek Verhoeven 05-09-20, 16:00 Bron: de Stentor

4

,,Ik heb uren naar die boogjes in de muren van de kerk zitten kijken. De marmeren treden en de priester die in een wit gewaad door de ruimte liep, kan ik me ook nog herinneren. Mensen zeiden dat zo’n herinnering niet kon, omdat ik nog zo jong was. Maar ik ben bij mijn moeder weggehaald, dat vergeet je nooit meer. En toen ik veel later die priester ontmoette en hij hetzelfde verhaal vertelde, toen wist ik het zeker.”

Majestueuze witte kerk

Voorjaar 1985. Jyoti Weststrate wordt achtergelaten bij een priester van de katholieke orde van jezuïeten, in een majestueuze witte kerk met gouden accenten in de Indiase stad Bettiah. Volgens haar adoptiedossier, dat ze tientallen jaren later pas vond, was ze toen 1,5 jaar. ,,Ze hebben me maar een leeftijd opgeplakt, maar niemand weet hoe oud ik was.”

,,Het was net na de mis, de priester was aan het eten toen hij buiten commotie hoorde. Hij zag een groep mensen met een kind in het midden, dat was ik. ‘Een geschenk’, zo noemde hij mij later. Volgens de papieren uit mijn dossier kwam ik uit de stad Bettiah in de staat Bihar, maar volgens de priester is dat absoluut niet zo. Alle katholieke mensen kenden elkaar, maar mij kende hij niet.’’

,,Hij heeft me overhandigd aan de Sisters of the Holy Cross, zij namen me mee. Zonder mijn achtergrond te checken. Elke keer als de priester op zondag op weg was naar een mis, kwam hij op bezoek, want hij voelde zich zogenaamd verantwoordelijk. Op een dag was ik er niet meer. Toen was ik in Delhi, om in het gerechtelijke proces voor adoptiesysteem terecht te komen.”

Als kind in Nederland dacht ik vaak dat mijn familie mij zou komen ophalen, dat ze om de hoek stonden te wachten.

Jyoti Weststrate

,,Ik heb het idee dat hij veel meer weet - wie mijn familie is en waar ik vandaan kom - maar dat hij het niet vertelt. Ik ben in Delhi tijdens het adoptieproces wees verklaard. Uit niets bleek dat onderzoek is gedaan naar mijn herkomst. Zo wordt in het dossier van de vergunninghouder in Nederland (die in Nederland de vergunning had om de adoptie te regelen, NV) iets over mijn moeder besproken. Dat ik soms bij haar op de rug zat. Hoe kan dat? Ik heb recht te weten wat mijn oorsprong is. Ik word er niet boos van, daar heb ik mezelf alleen maar mee. Ik probeer mezelf rustig te houden.”

Vertrek naar Nederland

,,Eind 1985 kwam ik samen met drie andere kinderen en een moeder van een bestuurslid van de adoptievereniging naar Nederland. Voor een ander kind was de procedure rond en waren de vliegtickets gekocht om naar Nederland te komen, maar zij werd net op tijd opgehaald door haar eigen familie. Later vond een geadopteerde in Nederland, die via dezelfde vereniging werd ‘verhandeld’ als wees, haar familie weer terug. Ze was dus geen wees. Dat is mij ook overkomen, denk ik. Omdat de priester me later vertelde dat ik mogelijk ben weggegeven omdat ouders maar één meisje mochten hebben.”

Ik deed vroeger op school mijn eindspreek­beurt over adoptie. Maar ook toen kreeg ik een black-out, ik kon er gewoon niet over praten.

Jyoti Weststrate

,,Ik kwam terecht bij superlieve adoptieouders in Zutphen, die het beste met kinderen voor hadden en naar eer en geweten handelden. Ik verwijt hen helemaal niks. Ik had samen met mijn Nederlandse zus een geweldige jeugd, met een eigen paard in de buurt van Vorden. Ik studeerde Media en Entertainment Management in Den Haag, woonde later in Amsterdam en was helemaal niet bewust bezig met mijn adoptieverleden. Ik beschermde mezelf. Hield het van me af, al droeg ik het wel bij me. Ik had alleen het idee dat ik er niet over kon praten. Al probeerde ik het wel.’’

,,Zo deed ik vroeger op de vrije school mijn eindspreekbeurt over adoptie. Maar ook toen kreeg ik een black-out, ik kon er gewoon niet over praten. Omdat er toch traumatische dingen zijn gebeurd. Als kind in Nederland dacht ik vaak dat mijn familie mij zou komen ophalen, dat ze om de hoek stonden te wachten. Voor een kind is dat een traumatiserende ervaring. Ik kon me niet uiten, alleen stil zijn of lachen.”

De voorzijde van het adoptiedossier van Jyoti Weststrate.

De voorzijde van het adoptiedossier van Jyoti Weststrate. © Eigen foto

,,Totdat in 2014 mijn relatie uitging en ik dacht: wie ben ik nou eigenlijk? Waar kom ik vandaan? De naam van de bewuste priester vond ik in de papieren van mijn ouders. Ik probeerde contact met hem te leggen. Na een jaar antwoordde hij via e-mail en ineens nodigde de katholieke orde van jezuïeten me uit om naar India te komen, heel bijzonder. Ik besloot daarheen te gaan.”

Graf van Gandhi en de Taj Mahal

,,Dat was in 2015, ik was 29 jaar. Ik kwam zonder iets aan, mijn koffer was niet meegekomen. Het was bijzonder. Ze lieten me kunst en een bruiloft zien. We gingen naar het graf van Gandhi en de Taj Mahal. Ze wilden me de mooie dingen laten zien van het land waar ik vandaan kwam. Het was overweldigend. Het leek mooi, maar ik had ook het idee dat het geen zuivere koffie was.”

Aan mijn ouders is op het laatste moment extra geld gevraagd en ik vermoed dat een deel daarvan naar de priester is gegaan. Ik heb hem gevraagd of het kinderhan­del was, toen werd hij boos

Jyoti Weststrate

,,In eerste instantie was ik blij dat ik de priester had gevonden, alsof ik mijn vader had gevonden. Ik had veel vragen voor hem: wat is er gebeurd, hoe is het gegaan? Ik vroeg hem waarom hij me een geschenk noemde. Dat vond ik raar benoemd. Je gaat er vanuit dat ouders je afstaan aan een kindertehuis. In India hebben de Jezuïeten echter een machtige positie. Hij was een schakel, tussenpersoon. Aan mijn ouders is op het laatste moment extra geld gevraagd en ik vermoed dat een deel van het extra geld naar de priester is gegaan. Ik heb hem gevraagd of het kinderhandel was, toen werd hij boos.”

Wereldkinderen

,,Bij het kindertehuis was ook geen informatie over mij. Daardoor weet ik vrijwel zeker dat het verhaal van die priester niet klopt. Hij wilde me te vriend houden, maar ik kon hem zo niet zien. Ik vertrouwde hem niet. Ik kwam terug met meer vragen dan antwoorden. Vroeg me af wat in Nederland bekend was van mijn adoptie. Dus belde ik met Wereldkinderen, de opvolger van Stichting Bemiddeling Adoptie. Daar was ook niks over mij bekend, ook niet bij het Fiom (een stichting die onder meer gespecialiseerd is in afstammingsvragen, NV).”

© Rob Voss

Zoektocht naar het adoptiedossier

,,Ik ging op zoek naar mijn adoptiedossier en via een vriendin kwam ik terecht bij de vergunninghouder van de adoptievereniging in Nederland, die alle dossiers had. Niet meer dan 4 of 5 blaadjes, met een aanvraagformulier en een paar rare brieven. In een briefwisseling tussen het kindertehuis in India en de vergunninghouder stond dat het geld voor eigen doeleinden mocht worden gebruikt. Dat hoef je in India niet twee keer te zeggen.”

De manier waarop met dossiers wordt omgegaan, is vreemd. Dat hoort in een beveiligd archief te liggen. Nu ligt het bij mij thuis en als er brand uitbreekt, is het weg

Jyoti Weststrate

,,Ik mocht mijn dossier meenemen. Maar de manier waarop daarmee wordt omgegaan, is heel vreemd. Dat hoort in een beveiligd archief te liggen. Nu ligt het bij mij thuis en als er brand uitbreekt, is het weg. Ik heb samen met een vriendin het ministerie van Justitie en Veiligheid ingelicht en dat heeft de dossiers bij die vrouw opgehaald en overgedragen aan het Fiom.”

Commissie-Joustra

Jyoti Weststrate besloot vorig jaar een brief te sturen naar Tjibbe Joustra. Hij leidt de commissie die onderzoek doet naar de rol van de Nederlandse overheid in het adoptieverleden met Bangladesh, Brazilië, Colombia, Indonesië en Sri Lanka in de periode van 1967 tot 1998. In februari worden de uitkomsten verwacht. Tot grote teleurstelling van Weststrate is India niet meegenomen in het dossier.

,,Bij de Nederlandse vergunninghouder zijn 125 dossiers gevonden van geadopteerden in India. Daar mag best onderzoek worden naar gedaan. Er staan zo veel rare dingen in die dossiers. Maar het beheerst me niet. Ik ben heel positief ingesteld, richt me liever op de mogelijkheden die er nog zijn om meer te weten te komen over mijn verleden.”

© Rob Voss

Toekomst

,,Want ik heb nooit mijn biologische ouders gevonden. Daarover ben ik niet gefrustreerd, maar ik ben wel benieuwd naar wie mijn familie is in India. Waarom ben ik aan die priester gegeven en hoe is dat gegaan? De oplossing van dit probleem zit in dna. Daarin is winst te behalen. Ik heb een dna-test gedaan en kreeg een match met iemand uit Bangladesh, die nu in Zwitserland woont. Dat is al een klein puzzelstukje.”

Er zijn dingen misgegaan. Het is een bepaald soort netwerkje tussen priesters, zusters, rechters en de Nederland­se vergunning­hou­der.

Jyoti Weststrate

,,De volgende stap is mijn eigen dna-project in India, volgend jaar. Voor elke zoekende geadopteerde maken we met Project Milkbox een melkpak en bieden die aan op bepaalde punten rond het weeshuis, vluchtelingenkampen en bijvoorbeeld ziekenhuizen in India. Zo vergroten we de kans om onze families terug te vinden. Bij een mogelijke herkenning kan er een dna-test plaatsvinden. Misschien ben ik er zelf niet bij geholpen, maar een ander wel.”

,,Er zijn dingen misgegaan. Het is een bepaald soort netwerkje tussen priesters, zusters, rechters en de Nederlandse vergunninghouder. Ik blijf zoeken naar mijn familie, ik heb het idee dat ik pas rust heb als ik die heb gevonden.”

Het adoptieverhaal van Jyoti centraal in tentoonstelling

Het verhaal van Jyoti Weststrate is vanaf 9 september te zien in de tentoonstelling Power to the Models in het Stedelijk Museum Breda. Daarin geeft fotograaf en curator Jan Hoek elf personen, waaronder DJ Tiësto, Sylvana Simons en onder meer Weststrate, de volledige macht over hoe ze in beeld gebracht gaan worden. Hij wil de traditionele machtsverhouding tussen fotograaf en model omkeren en ter discussie stellen.

Jyoti had een inhoude­lijk steengoed verhaal en een origineel plan om de misstanden binnen internatio­na­le adoptie in beeld te brengen

Jan Hoek, fotograaf en curator

West werd gekozen uit een open inzending en kreeg alle ruimte om te bepalen hoe ze op de foto werd gezet. Volgens fotograaf en curator Jan Hoek sprong het plan van de Deventerse er bovenuit. ,,We hadden meer dan honderd inzendingen, maar Jyoti had een inhoudelijk steengoed verhaal en direct een origineel plan om de misstanden binnen internationale adoptie in beeld te brengen. Onder meer door gebruik van melkpakken met foto’s van geadopteerde kinderen erop wiens dossiers zijn kwijtgeraakt. Een mooie verwijzing naar hoe ze vermiste kinderen in Amerika proberen terug te vinden. Daarnaast vond ik het interessant dat haar verhaal heel persoonlijk is, maar tegelijkertijd staat voor een veel grotere groep mensen dan alleen zijzelf.”

Weststrate werkte nog nooit aan zo'n grote tentoonstelling mee. ,,Een supermooie kans. Het is een eer tussen al die werken te hangen.”

Op één foto, van Jonnah Bron, staat ze afgebeeld met vrouwen die zich ook in een lastige adoptiesituatie bevinden. ,,Daarmee wil ik de kracht van vrouwen laten zien.” Met de andere foto probeert ze met een Indiase sfeer haar oorsprong neer te zetten. Het is een foto van Dagmar van Weeghel, waarop ook haar adoptiedossier is te zien. Haar doel is te laten zien hoe er met de adoptiedossiers in Nederland wordt omgegaan en om misstanden binnen de internationale adoptie te belichten. ,,Ik hoop dat de commissie ook adoptiemisstanden in India gaat onderzoeken. Dat is het ultieme doel.”