'Nu zijn we ineens ouders' - Colombia

"Now we are suddenly parents"

Three Dutch couples spent weeks in 1999 in an 'adoption hotel' in Colombia. They met their child for the first time ....

Summer 1999, hotel Casa Nueva, Bogota. On the couch in the common room a man feeds a baby under the endearing gaze of his wife. In the farthest corner a mother cradles her wailing daughter. Outside, in the garden, three men sit bent over a book, a crossword puzzle and a poo diaper respectively. A lady sings 'Berend Botje went sailing', while pushing a toddler on the swing.

It is a remarkable company that accommodates Casa Nueva, the hotel on the outskirts of Bogota. They are exclusively Dutch couples with black-haired or black children. The conversations are about intestinal cramps and diaper rash. And the trips are limited to a visit to the doctor, the pharmacy, the court and grandparents via the internet.

Casa Nueva is therefore not your average accommodation, but an adoption hotel. A phenomenon that occurred ten years ago when the Colombian government obliged foreign adoptive parents to personally pick up their child in the country of birth and attend the legal settlement of the adoption locally. A procedure that takes six to eight weeks. Emotionally tough weeks for brand new parents who prefer to stay in their own, familiar environment, director Katya Paris knows. That is why every effort is made in her Casa Nueva to give them the most pleasant maternity period possible. Maids wash, iron, heat bottles, cook teats and serve dinner. And, of course, every new adopted child is festively welcomed.

A blue bow on the front door indicates the arrival of a boy. It is the big day for personnel advisor Petra (35) and project manager Paul Derckx (36). They arrived yesterday from their hometown Eindhoven in Colombia and they just picked up their son at the children's home. "Love at first sight," the radiant mother proclaims. "Thomas immediately laughed and put his arms out at us." She proudly shows the baby on her arm. 'Now we are suddenly parents. Very unreal. " Tears are flowing. Paul explains the release of the tension prior to this long-cherished moment. "Two years on the waiting list. Will it be a boy, a girl? Does it click? How old does it look like? And when will it come? We were in first place for four months before the adoption agency came up with a proposal. Thomas. "

The six-month-old boy is admired - "What is he white?" -, took photos, ate cake and joked. "Imagine that you have to bring a bottle of drink in the Netherlands for the gynecologist." Referring to the present that adoptive parents traditionally have to buy for the director of the children's home, and that some suggest that she has connections with the court. Because the sooner the case is settled, the sooner the couples can return to the Netherlands as a family.

Nonsense, according to Paul. "Giving a gift is a gesture of thanks for the child's care." Besides, waiting a day more doesn't matter to him, after those four years of procedure in which his patience has been tested. 'After the application to the judicial authorities you have to wait a year for the compulsory information course. And before you get the principle permission from the ministry to register with a mediation agency, you will be completely undressed by the Child Protection Board. ' Logical that they screen prospective adoptive parents thoroughly, he finds, but sometimes frustrating. "There are people who give birth to a child regardless of their situation." A difficult time for the unwanted childless couple. But now they have their own child, because Thomas is their son. "It feels like he has always been there," says Petra. "And as if it should have been that way, it even looks very much like us."

Due to the poverty and unstable political situation in Colombia, mothers today sometimes bring three children to a children's home at the same time, says Edith Nieman (60). She functions from Bogota as a contact between the Colombian children's homes and the largest Dutch mediation agency, Wereldkinderen. Every day she visits Casa Nueva "to know how the parents are doing" and, like today, "to see the new acquisition." - "Your teeth are coming through, boy."

In 1977, Edith accidentally rolled in the adoption work. "After my husband and I moved to Colombia with our three children for work, I met someone who set up the adoption channel from Bogota to the Netherlands five years earlier. Whether I occasionally wanted to guide a handful of adopted children on their flight to the Netherlands? Well no. I did not like to export children. I was against adoption, and I still am, but after visiting a children's home, I realized that this country is unable to take care of its children. And as long as that does not change, and there is a demand for children from Western countries, it is better to organize the adoptions as well as possible. To prevent children from being stolen and sold, as happened at the time. At that time, no visa was needed to get a child into the Netherlands. These days, adoption applications are processed through the Ministries of Justice of the countries concerned. "

Colombia is the oldest and was until two years ago - when China's children's homes became overcrowded by the 1-child policy - the world's largest adoption channel. Every year an average of 190 Colombian children come to the Netherlands. Especially babies, donated by rural girls who, unlike the urban girl from the higher social classes, were not raised with birth control, Edith Nieman knows. And it may be the poverty that forces mothers to make this decision, but she believes that the root of the problem lies with Catholicism and machismo. "The use of the pill is out of the question and it's not uncommon for men to leave a woman behind when she is pregnant." A mother usually keeps her first child, she says, because she can place that with grandma when she is working. "But a second child is a problem. And in religious Colombia, giving a child is less serious than abortion. "

She lowers the volume of her voice to prevent her from touching a sensitive chord with adoptive parents who are at hearing distance. 'Do you know what I also think is a reason for the large Colombian children's crowd? That the women get pregnant easier because they know less stress. They live from day to day. " That mentality contrasts with the Dutch thinking ahead and wanting to perform. "Something that the Colombian government does not get transferred to its people." But the medal has a downside. 'Career women who want to become pregnant between companies. That is not easy if they have a lot on their mind. And certainly not if they postpone their desire for children because of their ambitions. "

The cause of the increasing demand for adopted children is crystal clear to Edith. "It's a necessity. While adoption in the 1970s was largely a labor of love, the last ten years have mainly been adopted by married couples who are undesirably childless. '

Marianne Borst (35) from Noordwijkerhout has withdrawn from the social tendency that Dutch women postpone her desire to have children. Already at the age of 22 she tried to conceive. In vain. For almost eight years, the caregiver and her husband Peter (39), a ground engineer, have been working on KI and IVF. "A physically and mentally difficult period," says Marianne.

Unlike Petra and Paul, who already applied for adoption during medical treatments, she needed time to process that she could not have children of her own. 'When Peter started talking about adoption, I didn't have to know about it at first. I didn't want a second-choice child. " She looks doubtful. "What a nasty word. Adoption children are the most wanted children. I cannot imagine that a birth is more beautiful than having an adopted child. "

Two years ago she became the first mother of Lucas. The three-year-old Brazilian boy who comes to give his sister a kiss from time to time. "He loves her," says Marianne. And he thinks it's perfectly normal for us to come and get Daniela from a far country. His girlfriend gets a sister from the belly of her mom, his sister comes by plane. And what a sister! ' She still finds Daniela's arrival a complete surprise. 'When we applied for a second child, we had not specified an age preference and did not object to a minor medical defect. We will get this healthy baby! ' Laughing: 'Perhaps because we were cheated with Lucas. That would be a baby while he was already thirteen months old. Disappointed? No. Whoever it should have been; I don't think I would have been happier with my own biological children. "

The happiness of the one is the sadness of the other, says bank employee Jannie van der Meulen (32) from Arnhem. Since she was given daughter Julia six days ago and became acquainted with the background of her biological mother, that lady is constantly in her mind. "I feel very sorry for her. I myself have never felt the need to become pregnant, and I have not given birth to a child, but I can imagine how difficult it is for a mother to give up a child. "

And of course it is terrible to take such an 11-week-old girl to another country, her husband Eelco van den Heuvel (33), journalist, confesses. 'We are responding to the social fact that there is a lot of poverty that gives up children. During our travels in developing countries we have seen so many neglected children that we decided not to give birth to our own offspring. We belong to the two percent who adopt for social reasons. "

Certainly. If they had not adopted Julia, someone else would have. "But that is a pointless discussion," says Eelco. "I don't want to be declared holy." Then we should have chosen a seven-year-old child with polio, and we did not do that. For that reason we do not look differently at people who adopt because they are undesirably childless. An adopted child may be a second choice for them and the first for us, but they will therefore love their child no less. And our choice is just as selfish. We too wanted a child. Preferably as young and healthy as possible. "

Nevertheless, his conscience has seriously troubled him while completing 'the order forms for a child' from the agency. 'Sounds cynical, but I became that too. Because what do you tick? Which child do you want? Is a slight handicap required? Is it younger or older than 24 months? Does it come from a home or does it become a child who is placed out of the home by the child protection? Somehow I felt obliged to choose a weak or as old as possible child. But you have to be honest with yourself. A child like that doesn't get along if it ends up in a family-replacement home in the Netherlands because we can't handle that care. '

Edith Nieman had more than three thousand children in her hands. 'When I started this work, I thought that the adoption phenomenon would disappear at some point. I was still so naive. ' But the expected change in her thinking about this problem in Colombia has not materialized. 'The girls who give up a child in an adoption clinic receive sex education and are offered the option of sterilization, but we even see some women again for the third time. Because, well, their mother did it that way. Adoption is still an accepted fact in Colombian society. You can see that on the street too. The people react positively to a foreign couple who go hand in hand with one of their children. It knows there is a better future for this child in another country. "

A solution?' Edith sighs. "That the pope would say that the women must take the pill, but he won't do that while he is alive. Nine months after his last visit to Colombia, in which he preached the importance of the family, the children's homes were confronted with a birth wave. " Fortunately, she says, all those children end up in a family. If she cannot place them in the Netherlands, they will go to America, Canada or Scandinavia. Also a seven-year-old child with polio? 'That is not allowed in the Netherlands. Six years is the age limit and the government only allows adoptive children who can build an independent life in the Netherlands. " But for a child who had surgery on his club feet, she has recently found a couple.

In particular, the social policy on adoption has improved in the last ten years, says Edith. Such as the compulsory introduction of parents to the country of birth of their adopted child. "Is it a different experience than picking up such a child like a package at Schiphol?" And the fact that the adoption system has abandoned the prevailing view that 'the less an adopted child knows about his background, the better'. "Adoptive parents now receive data from the biological mother because they now know how important it is for a child to know its roots." Experience teaches. For example, nowadays the babies are cared for by foster mothers who are connected to the children's home, where they receive all the attention the infant deserves.

Summer 2000, the Netherlands. In the living room of Arnhem, Julia takes a few shaky steps with her mother's hand and crows with pleasure. "It's a very funny smile," says Jannie van der Meulen. After six months of parental leave, she has only been working for three days and has enjoyed all the jumps in her daughter's development. "I never thought motherhood would be so fun." Only Julia's birthday, March 22, was a strange day for Jannie. She was in the mind of the biological mother. "Before Eelco and I left Colombia, we left a letter in the children's home, stating that we will honor her and take good care of her child." Jannie does not know whether that letter has reached her. 'I will check. We will definitely go back, because we definitely want a second child. And it seems to us the best for the children when they come from the same children's home and from the same country. Then at least they have something in common. "

One year after the adoption of the first child is completed, parents may submit a new adoption application to the Ministry of Justice. Petra and Paul Derckx won't wait much longer. 'It's going great. It is a nice, happy little fellow! ' Petra welcomes her 'new luxury life'. She has shared her job with a colleague and therefore has plenty of time to mother. "Even the curious looks of bystanders that I had expected did not materialize. That's because Thomas is white and looks like us. We are an ordinary family for the outside world. " Although the Derckx family does not appear to be their biological child, Thomas's room is hung with souvenirs from Colombia: a map, a tapestry, a football shirt. "We want to give him the love for his native country," says Petra. "He's so comfortable in his skin," she says. "I think that has everything to do with its good start. I got Thomas from the hands of his foster mother, a warm woman. You could tell from her that she took care of him with all love. "

The care that a child receives in the first months of his life is essential, Elke Dirven confirms from the agency via (Information on International Adoption) that organizes courses for prospective adoptive parents on behalf of Justice. But that a baby causes fewer problems than an older child, as people think, is a misunderstanding. 'It's about what a child has experienced and how it reacts to it. A baby can be emotionally damaged by the divorce with its biological mother or familiar environment. This manifests itself in attachment problems, por tunistic behavior, distrust and fear of intimacy. Or rather to a large degree of dependence on adoptive parents. "

Lucas had an enormous fear of abandonment, tells Marianne Borst about her oldest adopted child. "The first six months he constantly clung to me. I couldn't even go to the bathroom alone. At the same time, he was extremely distrustful and distant towards his father. " The result of a significant neglect, she explains. "He was found on the street as a baby with severe malnutrition." After Lucas first experienced a good development, he shows autistic traits in recent months. "He has trouble making contact and is restless. Although he is intelligent, he is lagging behind in his emotional development. "

Marianne, currently a full-time mother, knows from the data from the Colombian children's home, "that Daniela's backpack is less filled with misery." "She definitely has it ahead of her brother. She develops like the average Dutch child and is having a good time. " The fact that brother and sister can get along well reinforces her in the hope that the children will find support with each other. They stand out in the village of Noordwijkerhout because of their dark skin color, and that is not always treated with nuance, she knows. "Lucas has sometimes been asked who his mother is, where I stood by. And when he went to kindergarten in May, he suddenly called himself "brown Lucas." That is apparently called by the children. Apparently he has no problem with that. He also knows that he was born in Brazil, and that we took him by plane, just like Daniela. But he hasn't asked about his real parents yet. I think we can expect that question in the coming year. "

Being adopted means that you were ceded as a child by your own parents. There will come a time when children have to process that data, Elke Dirven says. "But the most difficult period does not exist. One child goes through that phase when it realizes that it looks different than the parents, the other during puberty. ' According to statistics, 75 percent of adoptions are going well, while a quarter of the children need professional help. "But that can also mean a single conversation with a psychologist," says Dirven. 'We only speak of failure when adopted children are placed out of the house. That number is between 5 and 7 percent. "

Eelco van den Heuvel says little about those figures. 'It is possible that Julia will one day end up in an identity crisis, but I have seen in my own environment how things can go wrong with biological children. And her background data is reassuring. " Eelco has every confidence in her future and what it looks like does not bother him. "I have no expectations. Of course we will encourage her to use her talents and I hope she will not get pregnant when she is sixteen, but if she wants to stand behind the cash register at the age of sixteen, she must do so. "

If she wants to go back to Colombia? "Well, then I have to accept that." He is silent for a moment. 'When Jannie and I decided to adopt, I wanted to be an orphaned child. The thought that after eighteen years my son or daughter would go looking for the biological parents and would not return, I found unbearable. But during the via course, that fear was taken away from me and I realized that it is important for a child to know his background. No matter how difficult it will be, I will support her as much as possible in her possible quest. "

Exact figures are unknown to any authority, but the adopted children who are looking for their biological mothers are a minority, though. A small minority even among Colombian adoptive children. Concludes Edith Nieman who has been organizing roots trips since 1994. "Of the three thousand children who went to the Netherlands through me, about one hundred have searched for their biological mother." She suspects that the number of seekers will fall in the future. 'The children who have been adopted in the past ten or twelve years have a photo of their mother and know why they were given up. If the two most important questions, "why" and "what does she look like" are answered, children are less likely to look. "

Edith will be the last to urge adoptive children to dig in the past, because some children have a miserable history. 'They can find a mother who is in prostitution and has given up four more children. But the really curious adoptive children can be better supervised than they go to work individually and stomp through a porcelain cupboard like an elephant. " For them, such a roots journey can be a nice end to an uncertain phase, she knows. 'Mothers and children are always happy when they are united. Although I carefully prepare the mothers not to expect more from the future contact than the occasional letter. Because what else do those children need? Drinking tea with her in the slum on Mother's Day? For the mothers, the short reunion with their children means a change in their existence that they sometimes have difficulty finding a place for. Everything falls into place for the children. If the curiosity about their origin is satisfied, they will continue their lives in the Netherlands. "

Dutch:

Nu zijn we ineens ouders'

Drie Nederlandse stellen vertoefden in 1999 wekenlang in een 'adoptiehotel' in Colombia. Ze maakten er voor het eerst kennis met hun kind....

tekst Astrid Theunissen fotografie Marcel van den Bergh12 augustus 2000, 0:00

Zomer 1999, hotel Casa Nueva, Bogota. Op de bank in de gemeenschappelijke ruimte voedt een man onder vertederende blik van zijn vrouw een baby. In het verste hoekje wiegt een moeder haar jammerende dochter. Buiten, in de tuin, zitten drie mannen gebogen over respectievelijk een boek, een kruiswoordpuzzel en een poepluier. Een dame zingt 'Berend Botje ging uit varen', terwijl ze een peuter op de schommel duwt.

Het is een opmerkelijk gezelschap dat Casa Nueva, het hotel in een buitenwijk van Bogota, herbergt. Het zijn uitsluitend Nederlandse echtparen met zwartharige of negroïde kinderen. De gesprekken gaan over darmkrampjes en luieruitslag. En de uitstapjes beperken zich tot een bezoek aan de dokter, de apotheek, de rechtbank en grootouders via internet.

Casa Nueva is dan ook geen doorsnee logement, maar een adoptiehotel. Een fenomeen dat tien jaar geleden ontstond toen de Colombiaanse overheid buitenlandse adoptieouders verplicht te om hun kind persoonlijk in het geboorteland op te halen en de juridische afwikkeling van de adoptie ter plaatse bij te wonen. Een procedure die zes tot acht weken in beslag neemt. Emotio neel zware weken voor kersverse ouders die het liefst in hun eigen, vertrouwde omgeving vertoeven, weet directrice Katya Paris. Daarom wordt er in haar Casa Nueva alles aan gedaan om hen een zo aangenaam mogelijke kraamtijd te bezorgen. Dienstmeisjes wassen, strijken, verwarmen flesjes, ko ken spenen en serveren het avondmaal. En, uiteraard, wordt ieder nieuw adoptiekind feestelijk verwelkomd.

Een blauwe strik op de voordeur duidt op de komst van een jongen. Het is de grote dag voor personeelsadviseur Petra (35) en projectmanager Paul Derckx (36). Gisteren zijn ze vanuit hun woonplaats Eindhoven in Colombia gearriveerd en ze hebben net hun zoon opgehaald in het kindertehuis. 'Liefde op het eerste gezicht', verkondigt de stralende moeder. 'Thomas begon meteen te lachen en stak zijn armen naar ons uit.' Trots toont ze de baby op haar arm. 'Nu zijn we ineens ouders. Heel onwerkelijk.' Tranen stromen. De ontlading van de spanning, voorafgaand aan dit lang gekoesterde moment, verklaart Paul. 'Twee jaar op de wachtlijst. Wordt het een jongen, een meisje? Klikt het? Hoe oud, hoe ziet het eruit? En, wanneer komt het? We stonden vier maanden op de eerste plaats voordat het adoptiebureau met een voorstel kwam. Thomas.'

Het jongetje van zes maanden wordt bewonderd - 'Wat is hij blank?!' -, foto's genomen, taart gegeten en gegrapt. 'Stel je voor dat je in Nederland een fles drank moet meenemen voor de gynaecoloog.' Refererend aan het presentje dat adoptieouders traditiegetrouw moeten kopen voor de directrice van het kindertehuis, en dat bij sommigen de suggestie wekt dat ze connecties heeft met de rechtbank. Want hoe sneller die de zaak afhandelt, hoe eerder de stellen als gezin kunnen terugkeren naar Nederland.

Onzin, volgens Paul. 'Het geven van een cadeautje is een gebaar van dank voor de zorg van het kind.' Trouwens, een dag meer wachten doet er voor hem niet toe, na die vier jaar proceduretijd waarin zijn geduld op de proef is gesteld. 'Na de aanvraag bij justitie moet je een jaar wachten op de verplichte voorlichtingscursus. En voordat je van het ministerie de beginseltoestemming krijgt om je in te schrijven bij een bemiddelingsbureau, word je volledig uitgekleed door de Raad voor de Kinderbescherming.' Logisch dat ze aanstaande adoptieouders grondig screenen, vindt hij, maar soms ook frustrerend. 'Er zijn mensen, die ongeacht hun situatie een kind op de wereld zetten.' Een moeilijke tijd voor het ongewenst kinderloze echtpaar. Maar nu hebben ze een eigen kind, want Thomas is hún zoon. 'Het voelt alsof hij er altijd is geweest', zegt Petra. 'En alsof het zo heeft moeten zijn, lijkt hij zelfs ontzettend op ons.'

Door de armoede en instabiele politieke situatie in Colombia brengen moeders vandaag de dag soms drie kinderen tegelijk naar een kindertehuis, zegt Edith Nieman (60). Ze functioneert vanuit Bogota als contactpersoon tussen de Colombiaanse kindertehuizen en het grootste Nederlandse bemiddelingsbureau, Wereldkinderen. Dagelijks brengt ze een bezoek aan Casa Nueva 'om te weten hoe het de ouders vergaat', en zoals vandaag, 'om de nieuwe aanwinst te bekijken.' - 'Je tandjes komen door, jongen.'

Edith is in 1977 per toeval het adoptiewerk ingerold. 'Nadat mijn man en ik met onze drie kinderen voor zijn werk naar Colombia verhuisden, trof ik iemand die vijf jaar eerder het adoptiekanaal vanuit Bogota naar Nederland had opgezet. Of ik af en toe een handjevol adoptiekinderen wilde begeleiden op hun vliegreis naar Nederland? Nou nee. Ik zag het niet zitten om kinderen te exporteren. Ik was tegen adoptie, en dat ben ik nog steeds, maar na een bezoek aan een kindertehuis besefte ik dat dit land niet in staat is voor haar kinderen te zorgen. En zolang dat niet verandert, en er vanuit westerse landen een vraag is naar kinderen, kun je de adopties dan maar beter zo goed mogelijk organiseren. Om te voorkomen dat kinderen gestolen en verkocht worden, zoals indertijd gebeurde. Toen was er nog geen visum nodig om een kind Nederland in te krijgen. Tegenwoordig lopen adoptieaanvragen via de ministeries van Justitie van betrokken landen.'

Colombia is het oudste en was tot twee jaar geleden - toen China's kindertehuizen door het 1-kind-beleid overvol raakten - 's werelds grootste adoptiekanaal. Jaarlijks komen gemiddeld 190 Colombiaanse kinderen naar Nederland. Voornamelijk baby's, afgestaan door meisjes van het platteland die in tegenstelling tot de stadse meisje uit de hogere sociale klassen, niet zijn opgevoed met anticonceptie, weet Edith Nieman. En het mag dan wel de armoede wezen die moeders tot deze beslissing dwingt, maar de wortel van het probleem ligt volgens haar bij het katholicisme en het machismo. 'Het pilgebruik is uit den boze en het is niet ongewoon dat mannen een vrouw achterlaten zodra ze zwanger is.' Meestal houdt een moeder haar eerste kind, zegt ze, want dat kan ze onderbrengen bij oma als ze aan het werk is. 'Maar een tweede kind is een probleem. En in het religieuze Colombia vindt men een kind afstaan minder erg dan abortus.'

Ze verlaagt het volume van haar stem, om te voorkomen dat ze een gevoelige snaar raakt bij de adoptieouders die zich op gehoorafstand bevinden. 'Weet je wat volgens mij ook een reden is voor de grote Colombiaanse kinderschare? Dat de vrouwen hier makkelijker zwanger worden omdat ze minder stress kennen. Ze leven van dag tot dag.' Die mentaliteit vormt een contrast met het Nederlandse vooruitdenken en willen presteren. 'Iets wat de Colombiaanse overheid niet overgebracht krijgt op haar volk.' Maar de medaille heeft een keerzijde. 'Carriè re vrouwen die tussen de bedrijven door zwanger willen worden. Dat blijkt niet gemakkelijk als ze veel aan hun hoofd hebben. En zeker niet als ze hun kinderwens omwille van hun ambities vooruit schuiven.'

De oorzaak van de stijgende vraag naar adoptiekinderen is voor Edith glashelder. 'Het is noodzaak. Was adop tie in de jaren zeventig grotendeels liefdeswerk, de laatste tien jaar wordt er voornamelijk geadopteerd door echtparen die ongewenst kinderloos zijn.'

Aan de maatschappelijke tendens dat de Nederlandse vrouw haar kinderwens uitstelt, heeft Marianne Borst (35) uit Noordwijkerhout zich onttrokken. Al op haar 22ste deed ze pogingen om zwanger te worden. Tevergeefs. Bijna acht jaar zijn de ziekenverzorgster en haar man Peter (39), grondwerktuigkundige, bezig geweest met ki en ivf. 'Een lichamelijk en geestelijk zware periode', vertelt Marianne.

Anders dan Petra en Paul, die al tijdens de medische behandelingen een aanvraag indienden voor adoptie, had zij de tijd nodig om te verwerken dat ze zelf geen kinderen kon krijgen. 'Toen Peter over adoptie begon, moest ik daar in eerste instantie niets van weten. Ik wilde geen tweede-keuze-kind.' Ze kijkt bedenkelijk. 'Wat een akelig woord. Adoptiekinderen zijn juist de meest gewilde kinderen. Ik kan me niet voorstellen dat een bevalling mooier is dan het krijgen van een adoptiekind.'

Twee jaar geleden werd ze voor het eerst moeder, van Lucas. Het Brazi liaans jongetje van drie jaar dat van tijd tot tijd zijn zusje een kusje komt geven. 'Hij is dol op haar, zegt Marianne. En hij vindt het volstrekt normaal dat we Daniela in een ver land komen halen. Zijn vriendinnetje krijgt een zusje uit de buik van haar mama, zijn zusje komt met het vliegtuig. En wat voor zusje!' Ze vindt de komst van Daniela nog steeds een complete verrassing. 'Bij de aanvraag voor een tweede kind hadden we geen leeftijdsvoorkeur opgegeven en geen bezwaar gemaakt tegen een kleine medische afwijking. Krijgen we deze gezonde baby!' Lachend: 'Misschien omdat we met Lucas zijn gefopt. Dat zou een baby worden, terwijl hij al dertien maanden was. Teleurgesteld? Welnee. Wie het ook hadden mogen zijn; ik denk niet dat ik blijer was geweest met mijn eigen, biologische kinderen.'

Het geluk van de een, is het verdriet van de ander, stelt bankmedewerkster Jannie van der Meulen (32) uit Arnhem. Sinds ze zes dagen geleden dochter Julia overhandigd kreeg en bekend werd met de achtergrond van haar biologische moeder, is die dame voortdurend in haar gedachten. 'Ik heb verschrikkelijk medelijden met haar. Zelf heb ik nooit de behoefte gevoeld om zwanger te worden, en ik heb geen kind gebaard, maar ik kan me voorstellen hoe zwaar het voor een moeder is om een kind af te staan.'

En het is natuurlijk verschrikkelijk om zo'n meisje van elf weken naar een ander land brengen, bekent haar man Eelco van den Heuvel (33), journalist. 'Wij springen in op het maatschappelijk gegeven dat er veel armoede is waardoor kinderen worden afgestaan. Tijdens onze reizen in ontwikkelingslanden hebben we zoveel verwaarloosde kinderen gezien dat we besloten om geen eigen nageslacht op de wereld te zetten. Wij horen tot de twee procent die adopteert uit sociaal motief.'

Zeker. Als zij Julia niet hadden geadopteerd, had iemand anders het wel gedaan. 'Maar dat is een zinloze discussie', vindt Eelco. 'Ik wil ook niet heilig verklaard worden. Dan hadden we moeten kiezen voor een zevenjarig kind met polio, en dat hebben we niet gedaan. Om die reden kijken wij ook niet anders naar mensen die adopteren omdat ze ongewenst kinderloos zijn. Een adoptiekind mag voor hen een tweede keuze zijn en voor ons de eerste, maar zij zullen daarom niet minder van hun kind houden. En onze keuze is net zo egoïstisch. Ook wij wilden een kind. Het liefst zo jong en gezond mogelijk.'

Toch heeft zijn geweten hem behoorlijk parten gespeeld tijdens het invullen van 'de bestelformulieren voor een kind' van het bemiddelingsbureau. 'Klinkt cynisch, maar dat werd ik ook. Want wat kruis je aan? Welk kind wil je? Is een lichte handicap gewenst? Is het jonger of ouder dan 24 maanden? Komt het uit een tehuis of wordt het een door de kinderbescherming uit huis geplaatst kind? Ergens voelde ik me verplicht om te kiezen voor een zwak of zo oud mogelijk kind. Maar je moet eerlijk zijn tegenover jezelf. Zo'n kind schiet er niks mee op als het in Nederland in een gezinsvervangend tehuis terecht komt omdat wij die zorg niet aankunnen.'

Ruim drieduizend kinderen heeft Edith Nieman in haar handen gehad. 'Toen ik aan dit werk begon dacht ik dat het fenomeen adoptie op een gegeven moment zou verdwijnen. Zo naïef was ik nog.' Maar de door haar verwachte omslag in het denken over deze problematiek in Colombia is uitgebleven. 'De meisjes die een kind afstaan in een adoptiekliniek, krijgen seksuele voorlichting en wordt de mogelijkheid tot sterilisatie geboden, maar sommige vrouwen zien we zelfs voor de derde keer terug. Want tja, hun moeder deed het ook zo. Adoptie is nog steeds een geaccepteerd gegeven in de Colom biaanse samenleving. Dat zie je ook op straat. Het volk reageert positief op een buitenlands echtpaar dat hand in hand loopt met een van hun kinderen. Het weet dat er voor dit kind in een ander land een betere toekomst is.'

'Een oplossing?' Edith zucht. 'Dat de paus zou zeggen dat de vrouwen aan de pil moeten, maar dat doet hij niet zolang hij leeft. Negen maanden na zijn laatste bezoek aan Colombia, waarin hij het belang van het gezin predikte, kregen de kindertehuizen een geboortegolf te verwerken.' Gelukkig, zegt ze, komen al die kinderen in een gezin terecht. Kan ze hen niet in Neder land plaatsen, dan gaan ze wel naar Amerika, Canada of Scandinavië. Ook een zevenjarig kind met polio? 'Dat mag Nederland niet in. Zes jaar is de leeftijdsgrens en de overheid laat alleen adoptiekinderen toe die een zelfstandig bestaan in Nederland kunnen opbouwen.' Maar voor een aan zijn klompvoetjes geopereerd kind heeft ze pas nog een echtpaar gevonden.

Met name de laatste tien jaar is ook het sociale beleid inzake adoptie verbeterd, vindt Edith. Zoals de verplichte kennismaking van ouders met het geboorteland van hun adoptiekind. 'Is toch een andere ervaring dan zo'n kind als een pakketje op Schiphol af te halen.' En het feit dat het adoptiewezen is afgestapt van de heersende opvatting 'hoe minder een adoptiekind van zijn achtergrond weet, hoe beter'. 'Adop tieouders krijgen nu gegevens van de biologische moeder omdat men inmiddels weet hoe belangrijk het voor een kind is om zijn roots te kennen.' Ervaring leert. Zo worden de baby's tegenwoordig opgevangen door aan het kindertehuis verbonden pleegmoeders, waar ze alle aandacht krijgen die de zuigeling verdient.

Zomer 2000, Nederland. In de Arnhemse huiskamer zet Julia, aan de hand van haar moeder, enkele wankele stapjes, en kraait van plezier. 'Het is een ontzettend lachebekje,' zegt Jannie van der Meulen. Na het halfjaar ouderschapsverlof, werkt ze nog maar drie dagen en ze heeft genoten van al de sprongetjes in de ontwikkeling van haar dochter. 'Ik had nooit gedacht dat het moederschap zo leuk zou zijn.' Alleen Julia's verjaardag, 22 maart, was toch een vreemde dag voor Jannie. Ze was in gedachte bij de biologische moeder. 'Voordat Eelco en ik uit Colombia vertrokken, hebben we een brief achter gelaten in het kindertehuis, waarin staat dat we haar in ere zullen houden en goed voor haar kind zullen zorgen.' Of die brief haar bereikt heeft, weet Jannie niet. 'Ik zal het navragen. We gaan namelijk zeker een keer terug, want we willen absoluut een tweede kind. En het lijkt ons het leukste voor de kinderen als ze en uit hetzelfde kindertehuis komen en uit het zelfde land. Dan hebben ze in ieder geval iets gemeenschappelijks.'

Een jaar nadat de adoptie van het eerste kind is afgerond, mogen ouders bij het ministerie van Justitie een nieu we adoptieaanvraag doen. Petra en Paul Derckx zullen daar niet lang meer mee wachten. 'Het gaat geweldig. Het is een lekker, vrolijk kereltje!' Petra is ingenomen met haar 'nieuwe luxe leven'. Ze heeft haar baan gedeeld met een collega en daardoor alle tijd om te moederen. 'Zelfs de nieuwsgierige blikken van omstanders die ik had verwacht, bleven uit. Dat komt omdat Thomas blank is en op ons lijkt. Voor de buitenwereld zijn we een gewoon gezin.' Al houdt de familie Derckx niet de schijn op dat hij hun biologisch kind is en is de kamer van Thomas behangen met souvenirs uit Colombia: een landkaart, een wandkleed, een voetbalshirt. 'We willen hem de liefde voor zijn geboorteland meegeven', zegt Petra. 'Hij zit zo lekker in zijn vel,' zegt ze. 'Dat heeft volgens mij alles te maken met zijn goede start. Ik heb Thomas gekregen uit handen van zijn pleegmoeder, een warme vrouw. Je kon aan haar zien dat ze hem met alle liefde heeft verzorgd.'

De zorg die een kind in de eerste maanden van zijn leven krijgt, is essentieel, bevestigt Elke Dirven van het bureau via (Voorlichting Interlandelijke Adoptie) dat in opdracht van Justitie cursussen organiseert voor aanstaande adoptieouders. Maar dat een baby minder problemen oplevert dan een ouder kind, zoals mensen denken, is een misverstand. 'Het gaat erom wat een kind heeft meegemaakt en hoe het daarop reageert. Een baby kan alleen al door de scheiding met zijn biologische moeder of zijn vertrouwde omgeving emotioneel beschadigd zijn. Dat uit zich in hechtingsproblemen, op por tunistisch gedrag, wantrouwen en angst voor intimiteit. Of juist in een grote mate van afhankelijkheid van de adoptieouders.'

Lucas kende een enorme verlatingsangst, vertelt Marianne Borst over haar oudste adoptiekind. 'Het eerste halfjaar heeft hij zich constant aan me vastgeklampt. Ik kon niet eens alleen naar de wc. Tegelijkertijd was hij ontzettend wantrouwend en afstandelijk tegenover zijn vader.' Het gevolg van een behoorlijke verwaarlozing, verklaart ze. 'Hij is als baby met ernstige ondervoedingverschijnselen op straat gevonden.' Nadat Lucas aanvankelijk een goede ontwikkeling doormaakte, vertoont hij de afgelopen maanden autistische trekjes. 'Hij heeft moeite met het maken van contact en is onrustig. Hoewel hij intelligent is, loopt hij achter in zijn emotionele ontwikkeling.'

Marianne, momenteel fulltime moeder, weet aan de hand van de gegevens uit het Colombiaanse kindertehuis, 'dat Daniela's rugzakje minder is gevuld met narigheid'. 'Dat heeft ze zeker voor op haar broer. Zij ontwikkelt zich zoals het gemiddelde Nederlandse kind en heeft het goed naar d'r zin.' Dat broer en zus het goed met elkaar kunnen vinden, sterkt haar in de hoop dat de kinderen steun bij elkaar zullen vinden. Ze vallen in het dorpse Noordwijkerhout nogal op door hun donkere huidskleur, en daar wordt niet altijd even genuanceerd mee omgegaan, weet ze. 'Er is aan Lucas weleens gevraagd wie zijn moeder is, waar ik bij stond. En toen hij in mei naar de kleuterschool ging, noemde hij zichzelf ineens 'bruine Lucas'. Zo wordt hij kennelijk door de kinderen genoemd. Ogenschijnlijk heeft hij daar geen moeite mee. Hij weet ook dat hij in Brazilië is geboren, en dat we hem net als Daniela met het vliegtuig hebben gehaald. Maar naar zijn echte ouders heeft hij nog niet gevraagd. Ik denk wel dat we die vraag het komende jaar kunnen verwachten.'

Geadopteerd zijn betekent dat je als kind bent afgestaan door je eigen ouders. Er komt een moment waarop kinderen dat gegeven moeten verwerken, zegt Elke Dirven. 'Maar dé moeilijkste periode bestaat niet. Het ene kind maakt die fase door wanneer het beseft dat het er anders uitzien dan de ouders, het andere tijdens de puberteit.' Volgens de statistieken verloopt 75 procent van de adopties goed, terwijl een kwart van de kinderen professionele hulp nodig heeft. 'Maar dat kan ook een enkel gesprek met een psycholoog betekenen', zegt Dirven. 'Van mislukt spreken we pas wanneer adoptiekinderen uit huis worden geplaatst. Dat aantal ligt tussen de 5 en 7 procent.'

Die cijfers zeggen Eelco van den Heuvel weinig. 'Het kan gebeuren dat Julia ooit in een identiteitscrisis terecht komt, maar ik heb in eigen omgeving gezien hoe het ook fout kan gaan met biologische kinderen. En haar achtergrondgegevens zijn geruststellend.' Eelco heeft alle vertrouwen in haar toekomst en hoe die eruit ziet deert hem niet. 'Ik heb geen verwachtingen. Uiteraard zullen we haar stimuleren om haar talenten te gebruiken en hoop ik niet dat ze op haar zestiende zwanger raakt, maar als zij op haar zestiende achter de kassa van de Hema wil staan, moet ze dat doen.'

Als ze terug wil naar Colombia? 'Tja, dan moet ik dat accepteren.' Hij is even stil. 'Toen Jannie en ik besloten tot adop tie wilde ik het liefst een weeskind. De gedachte dat mijn zoon of dochter na achttien jaar op zoek zou gaan naar de biologische ouders en niet meer terug zou komen, vond ik onverdraaglijk. Maar tijdens de via-cursus werd me die angst ontnomen en besefte ik dat het voor een kind belangrijk is om zijn achtergrond te kennen. Hoe moeilijk het ook zal zijn, ik zal haar zoveel mogelijk steunen bij haar eventuele speurtocht.'

Exacte cijfers zijn bij geen enkele instantie bekend, maar de adoptiekinderen die zoeken naar hun biologische moeder vormen een minderheid, dat wel. Een kleine minderheid zelfs onder de Colombiaanse adoptiekinderen. Concludeert Edith Nieman die sinds 1994 rootsreizen organiseert. 'Van de drieduizend kinderen die via mij naar Nederland zijn gegaan, hebben er ongeveer honderd gezocht naar hun biologische moeder.' Ze vermoedt dat het aantal zoekenden in de toekomst nog zal dalen. 'De kinderen die in de afgelopen tien, twaalf jaar zijn geadopteerd, hebben een foto van hun moeder en weten waarom ze zijn afgestaan. Als de twee belangrijkste vragen, 'waarom' en 'hoe ziet ze eruit' worden beantwoord, hebben kinderen minder snel de neiging om te zoeken.'

Edith zal overigens de laatste zijn die adoptiekinderen aanspoort om te graven in het verleden, want sommige kinderen hebben een ellendige geschiedenis. 'Ze kunnen een moeder treffen die in de prostitutie zit en nog vier kinderen heeft afgestaan. Maar de echt nieuwsgierige adoptiekinderen kunnen beter begeleid worden dan dat ze individueel aan de slag gaan en als een olifant door een porseleinkast stampen.' Voor hen kan zo'n rootsreis een mooie afsluiting zijn van een onzekere fase, weet ze. 'Moeders en kinderen zijn altijd blij als ze verenigd worden. Al bereid ik de moeders er voorzichtig op voor om niet meer te verwachten van het toekomstig contact dan af en toe een briefje. Want wat moeten die kinderen anders? Op moederdag bij haar thee drinken in de krottenwijk? Voor de moeders betekent het korte weerzien met hun kinderen een verandering in hun bestaan die ze soms moeilijk een plaats kunnen geven. Voor de kinderen valt alles op zijn plaats. Als de nieuwsgierigheid naar hun herkomst is bevredigd, gaan zij in Nederland weer door met hun leven.'

'