Ghana is een ideaal jachtgebied voor Nederlandse kindersekstoeristen. Pedofielen presenteren zich als weldoeners, en hebben ondanks de strenge Nederlandse en Ghanese wetgeving vrij spel.

Ruth (17) is al sinds drie uur vanmorgen wakker. Zenuwen. Waarom weet ze eigenlijk niet, dit is al de tiende keer dat ze voor de rechtbank moet verschijnen. En ze weet al dat haar tegenstander, een Nederlandse miljonair, toch niet komt opdagen. De andere keren kwam hij namelijk ook niet.

Maas in de wet

In Ghana heerst nog altijd een taboe op homoseksualiteit. Daardoor zit er een maas in de Ghanese wet: het is onmogelijk om een verdachte te veroordelen wegens het misbruik van minderjarige jongens. Kindermisbruik wordt in de wet omschreven als ‘de verkrachting van een minderjarige’, en verkrachting is volgens de Ghanese wet het seksueel binnendringen van een vrouw. Een man die een jongetje misbruikt kan enkel worden veroordeeld wegens ‘onnatuurlijke vleselijke gemeenschap’. De leeftijd van het slachtoffer wordt niet meegenomen in het oordeel.

Toch zit ze om stipt negen uur op de houten bank van zaal 20 van Cocoa Affairs Court in de Ghanese hoofdstad Accra. Voor de zekerheid. Haar oom Asare – speciaal overgekomen uit zijn dorp vijf uur verderop – zit links van haar. Haar voogd, rechts, bindt een rode shawl om Ruths vlechtjes. Hij kleurt mooi bij het hooggesloten rode shirt dat ze voor de gelegenheid heeft aangetrokken. “Zo kan de rechter zien dat Ruth een net meisje is”, zegt de voogd. De Ghanese vrouw heeft Ruth onder haar hoede sinds ze samen aangifte hebben gedaan bij de Ghanese zedenpolitie. Dat is nu anderhalf jaar geleden.

“Ik was acht jaar toen de Nederlander me voor het eerst verkrachtte. Hij deed of hij zich over me ontfermde en betaalde mijn schoolgeld. Altijd als hij in Ghana was, moest ik naar hem toekomen om het geld op te halen. Dan moest ik bij hem slapen.”

Volgens Ruth heeft de man uit Limburg nog minstens twee andere meisjes misbruikt. “Ik kan het weten, want ik lag ernaast.” Hij is niet de enige Nederlander in Ghana die verdacht wordt van pedofiele praktijken. De Nederlandse expatgemeenschap in Accra lepelt zo een rijtje namen op van andere landgenoten met pedofiele neigingen. Zo is er de rijke vleeshandelaar, wiens liefde voor kleine kindertjes jaren geleden al door zijn kinderen bij de politie werd gemeld. Een vijftiger in kleurrijke gewaden die méér dan een vader-zoon-relatie heeft met de jongetjes die bij hem inwonen, aldus enkele voormalige huisvrienden. En buurtgenoten van Lange Ad vertellen hoe hij dagelijks stapvoets, ‘als met een lijkwagen’, door de straten van Accra rijdt op zoek naar ‘waterverkoopstertjes die terug glimlachen’. De liefste trakteert hij op een portie gebakken rijst. Daarna mag ze bij hem thuis ‘film kijken op de laptop’.

Twee Nederlandse expats vertellen hoe ze ’s avonds, als mannen onder elkaar, hun veroveringen bespreken in de kroeg. Meestal is Lange Ad er ook. “Dan schept hij op: ‘Had jij een griet van 21? Veel te oud voor mij!’”

In 2006 luidde de Ghana NGO Coalition on the Rights of the Child de noodklok. Niet alleen Nederlanders, maar ook Duitsers, Britten, Amerikanen en andere westerlingen vergrijpen zich volgens het rapport Commercial Sexual Exploitation of Children in Tourism steeds vaker aan Ghanese kinderen. ‘Wordt Ghana het nieuwe Thailand? Sinds de wetgeving in Azië strenger is geworden, trekken steeds meer kindersekstoeristen naar Afrika en Latijns-Amerika’, stelt het rapport. ‘Ghana is “veilig” verklaard op websites voor pedofielen.’

Ghana is een ideale vakantiebestemming voor westerse kindersekstoeristen, zegt ook Irene Aborchie-Nyahe. De advocate zette twee pro bono-netwerken op, FIDA (gratis rechtsbijstand voor vrouwen en kinderen) en GLAN (voor haar buurtgenoten). Haar kantoortje is vrijwel leeg. Twee banken, een houten bureau, een ventilator en een muurschildering van een weegschaal. Zijzelf is nog het meest opgetuigd, met een glitterbroche op haar jasje en nep-parels in haar oren en om haar hals. “Ik betaal dit uit eigen zak”, zegt ze gebarend naar het schamele interieur. Aanvankelijk zaten er vooral stellen op haar bank. “Om hun scheiding te regelen.” Nu neemt ze het ook op voor vrouwen die thuis worden mishandeld, en voor kinderen die gedwongen worden tot seks.

De Verdachte

De Limburgse miljonair en diens advocaat zijn door onze redacteur Sanne Terlingen herhaaldelijk geconfronteerd met de aantijgingen in dit verhaal. Hij stelt dat hij Ruth nooit seksueel heeft misbruikt, en ook geen andere Ghanese meisjes. Ruth en haar voogd zouden het verhaal verzonnen hebben in de hoop op geld.

De Limburger zegt dat de civiele zaak tegen hem (voor compensatie) allang is geroyeerd en dat Ghana het strafrechtelijk onderzoek naar hem heeft stopgezet omdat Ruth haar verklaring heeft ingetrokken.

De directeur van het Ghanese Openbaar Ministerie bestrijdt dit: “Er is een video waarop Ruth haar verklaring intrekt, en daardoor heeft het onderzoek vertraging opgelopen. Maar we gaan zeker door.” Op de kopie van de filmopname, die in het bezit is van OneWorld, is duidelijk te horen hoe Ruth’s (toenmalige) advocaat het meisje instrueert wat ze moet zeggen. “Hij heeft me onder druk gezet”, zegt Ruth. Ze heeft direct na het incident een klacht ingediend tegen deze advocaat. Het meisje blijft bij haar verhaal dat ze sinds haar achtste jaar door de Limburger is misbruikt.

Sanne Terlingen was eind mei bij een zitting (in de dus nog lopende) civiele zaak aanwezig.

Snoepjes uitdelen
KLM vliegt dagelijks op Accra. Een ticket kost ongeveer 700 euro, gelijk aan een retourtje Thailand. De vluchten zitten vol met vrijwilligers, backpackers en avontuurlijke zakenlieden. “De wereld is de afgelopen jaren enorm veranderd”, vindt Aborchie. “Vroeger reisden alleen missionarissen en andere weldoeners naar Afrika. Tegenwoordig kan iedere westerling het vliegtuig naar Ghana pakken, ook diegenen met slechte bedoelingen.” Maar dat is nog niet tot de Ghanezen doorgedrongen. “Onze kinderen geloven dat alle blanken goed zijn”, zegt Aborchie. “In Nederland leren kinderen om op te passen voor vreemde mannen die snoepjes aanbieden, in Ghana leren ze om op zo’n man af te rennen. Een blanke heeft geld, dat weten Ghanezen. Dus als een moeder ziet dat haar tienjarige dochtertje bevriend raakt met een blanke, moedigt ze dat aan. Soms omdat ze de goedheid van de blanke overschat, en ze zich niet realiseert dat haar dochter misbruikt kan worden. Soms uit armoede – de maagdelijkheid van een kind in ruil voor eten voor de familie.”

Bij Ruth was het allebei het geval. Haar vader is dood, haar moeder heeft een hersenbloeding gehad en kan niet meer voor haar kinderen zorgen. Zo belandde Ruth op vijfjarige leeftijd met haar broers en zussen bij oom Asare in huis. Het was volle bak – oom had zelf zeven jonge kinderen en daar kwamen er nog eens vijf bij. Dus toen een alleenstaande vrouw Ruth uitnodigde om bij haar in te trekken, en Ruth opgewekt naar huis belde dat ze ’t in haar nieuwe dorp zó naar haar zin had, geloofde oom dat dat voor iedereen de beste oplossing was. En wat was hij blij toen de vrouw Ruth na een jaar overdroeg aan een rijke Nederlander die ‘graag voor haar wilde zorgen’. Misschien kon zijn nichtje later naar de universiteit! Hij had gehoord dat de blanke man allerlei ontwikkelingsprojecten opzette in het dorp waar Ruth woonde. Dat de weldoener in ruil voor het schoolgeld verwachtte dat het (toen achtjarige) meisje met hem het bed zou delen, kwam geen seconde in oom op. De alleenstaande vrouw wist het, maar werd voor haar stilzwijgen beloond met een huis. Ruth vertrouwde haar geheim alleen aan haar dagboek toe.

Dat Ruth nu naar de politie is gestapt, is te danken aan het oplettende personeel van de Limburger. Zij deelden hun vermoedens met de vrouw die nu de voogd is van het meisje. Die informeerde op haar beurt oom Asare. De familie vergaderde en besloot dat Ruth aangifte moest doen. “We hopen dat de Nederlander de cel in gaat, maar ook dat de rechter oordeelt dat hij Ruth’s schoolgeld moet blijven betalen”, verklaart de oom.

“Als een Ghanees kind door een volwassene wordt gedwongen tot seks, houdt ’t zich meestal koest”, zegt advocaat Aborchie. “De relatie tussen ouders en hun kinderen is hier anders dan in het Westen. Ghanese kinderen leren om ouderen te gehoorzamen zonder vragen te stellen. Het is niet de gewoonte om met elkaar te praten over de belevenissen van alledag, laat staan over beschamende gebeurtenissen.”

Geen gerechtigheid
Dat de familie van Ruth de zaak voor de rechtbank wil uitvechten, is uitzonderlijk. “Het is onze cultuur om zulke zaken buiten de rechtszaal te behandelen”, zegt Kofi Kumah. De coördinator van de Ghana NGO Coalition on the Rights of the Child bezoekt elke week projecten van Ghanese kinderorganisaties. “Ik kom in gemeenschappen waar iedereen elkaar kent. Dat betekent dat een meisje meestal ook misbruikt wordt door iemand die ze kent – een familielid of een lokale dronkenlap. En als zij moet getuigen in een rechtszaak, zal iedereen weten dat zij seks heeft gehad en daar schande van spreken.”

Desalniettemin registreerde de zedenpolitie in Accra het afgelopen jaar 338 gevallen van kindermisbruik. “Dat zijn zaken waarbij het geheim al is uitgelekt, bijvoorbeeld omdat de dader op heterdaad is betrapt”, zegt Kumah. Volgens hem blijft de kans op gerechtigheid ook bij die zaken miniem. “We kunnen iemand in staat van beschuldiging stellen, maar uiteindelijk moet die schuld wel worden bewezen.” Dat is moeilijk bij seksueel misbruik, en al helemaal in Ghana. “Alleen in de grote steden zijn politieziekenhuizen waar medisch onderzoek wordt verricht. DNA-onderzoek kennen we niet. Bij een rechtszaak is het dus het woord van de verdachte tegen het woord van het slachtoffertje. En als de verdachte dan rijk is en de rechter wat geld toeschuift, gaat hij bijna altijd vrijuit.” Kumah noemt het voorbeeld van de beroemde Ghanese ‘profeet’ Jesus OneTouch. “Hij werd in januari veroordeeld tot tien jaar celstraf omdat hij zijn dochtertje voor elke kerkdienst verkrachtte. In maart was hij alweer op vrije voeten.”

Zo is het dus mogelijk dat er, ondanks de hausse aan westerse kindersekstoeristen, maar eentje in de Ghanese gevangenis zit. De gepensioneerde Amerikaanse leraar Patrick Ken Larbash werd veroordeeld tot 25 jaar celstraf. Hij filmde acht Ghanese kinderen terwijl ze zijn penis likten. Slechts één meisje bleek bereid een politieverklaring af te leggen.

Het is voor een familie beter en lucratiever om een zaak buiten de rechtszaal te schikken. “Hoeveel geld de dader moet betalen verschilt per geval”, vertelt Kumah. “In sommige gemeenschappen moet er bijvoorbeeld een schaap worden geofferd als het misbruik in het bos plaatsvond. Er moet worden betaald voor de reiniging van het lichaam, en bij homoseksuele seks ook voor de reiniging van de geest. Pas daarna wordt gesproken over eventuele compensatie voor het slachtoffer.”

Opgeknoopt
“Vind je het gek dat Ghanezen voor eigen rechter spelen als de blanken gewoon hun gang kunnen blijven gaan?”, vraagt Esnam. De veertigjarige klusser is een buurtgenoot van Lange Ad. “Ik zit vaak met een Star-biertje bij de bar langs de weg. In de namiddag komt Lange Ad dan langsrijden, klaar met zijn tour door de stad. Zo ook op de dag dat hij werd aangevallen. Ik was een beetje dronken, dus ik had pas iets door toen een zes mannen Lange Ad door ’t raampje uit zijn auto wilden sleuren. Ik ben te hulp geschoten toen ze hem wilden lynchen. Hij blijft een blanke. Het is niet netjes om een gast te vermoorden.”

Met een Nederlander die in het noorden van Ghana werkte liep het minder goed af. Autohandelaar Gerard vergreep zich in eerste instantie aan twintigjarige jongens, vertelt zijn Nederlandse zakenpartner. “Maar het kwam steeds vaker voor dat zijn bedpartners hem afpersten. Begonnen ze midden in de nacht in zijn hotelkamer te gillen. Stopte hij ze niet direct geld toe, dan werd hij opgepakt. In de hoop problemen te voorkomen, zocht Gerard steeds jongere, minder gehaaide minnaars uit.” Maar die jochies hebben familie. En waarschijnlijk is de broer of een oom van een slachtoffertje op het geheim gestuit. “Ik denk dat Gerard geweigerd heeft om een vergoeding te betalen”, zegt de zakenpartner. “Drie jaar geleden hebben ’m tien kilometer van zijn huis opgeknoopt aan een boom. De politie belde mij om hem te identificeren.”

De moord op Gerard heeft in Nederland nooit de krant gehaald.

Strandtent of weeshuis
Één gevangen, één vermoord. Niet genoeg om toekomstige kindermisbruikers af te schrikken, vreest Jane (24). Ze werkt als serveerster op Accra’s populairste strand La Pleasure Beach. In de namiddag en in het weekend is het strand volgens de Ghana NGO Coalition on the Rights of the Child dé hotspot voor ‘toevallige kindermisbruikers’, de mannen die door de organisatie worden gekwalificeerd als ‘type 1’. Kerels die het thuis niet in hun hoofd halen om een tienermeisje mee naar bed te nemen, maar ‘zwichten’ voor het grote aanbod van gewillige jonge meisjes. Jane: “Als de toeristen komen stroomt het strand vol met mensen die iets willen bijverdienen. Mannen die kralenkettingen of dvd’s verkopen, nagellakkende vrouwen en prostituees.” Ze schuiven aan bij de mannen die onder de parasol aan ’t bier zitten. “Soms weet zo’n man niet of er nou een gewoon meisje bij ‘m zit, of een prostituee”, zegt Jane. “Dan vragen ze dat aan mij. Ik krijg ook wel eens verzoekjes om een jonger exemplaar te regelen, onder de zestien. Doe ik niet, hoor. Daarvoor moeten ze bij de bar met de blauwe stoelen zijn.” Bij de bar met de blauwe stoelen, wijzen ze juist richting de strandtent van Jane.

De kindersekstoeristen ‘type 2’ komen juist overdag naar het strand. Op tijdstippen waarop er geen pottenkijkers zijn, maar wel kinderen die zo arm zijn dat ze niet in de schoolbanken zitten. Dit zijn TSO’s – travelling sex offenders, seksuele misdadigers voor wie het misbruiken van minderjarigen het doel van de reis is. Onder hen ook pensionado’s die zich in Ghana vestigen en ‘houseboys’ of ‘housegirls’ nemen, en ‘vrijwilligers’ die in weeshuizen extra goed op de kindertjes passen. Een perfect alibi: voor het thuisfront is de alleenstaande man die naar Thailand reist een viezerik. De Afrikaganger een onbaatzuchtige held.

Prioriteit
Voor Nederland is de bestrijding van kindersekstoerisme prioriteit. Althans, dat was de bedoeling toen het Kabinet-Rutte begin 2010 de website meldkindersekstoerisme.nl lanceerde en drie maanden campagne voerde op Schiphol met de slogan ‘Doorbreek het stilzwijgen’. Volgens de Rijksoverheid voert de Koninklijke Marechaussee ‘met regelmaat gerichte controles uit naar passagiers die zich schuldig maken aan kindersekstoerisme’. Ministers Opstelten (Veiligheid en Justitie) en Rosenthal (Buitenlandse Zaken) kondigden in december aan nog eens ‘alles uit de kast te halen’ tegen kindersekstoerisme.

“In de Nederlandse wet is geen apart artikel over kindersekstoerisme opgenomen”, vertelt woordvoerder Ed Kraszewski van het Korps Landelijke Politiediensten KLPD. “Maar het Openbaar Ministerie kan daders vervolgen met behulp van artikel 248b (diensten van minderjarige prostituees) en artikel 244 (het uitvoeren van seksuele handelingen met kinderen jonger dan 12 jaar). De Nederlandse strafwet is ook van toepassing op Nederlanders die deze misdrijven in het buitenland begaan.”

Afrikaanse bestemmingen

De website meldkindersekstoerisme.nl noemt Gambia, Kameroen, Kenia, Marokko, Senegal en Zuid-Afrika als bekende kindersekstoerismebestemmingen in Afrika. Maar dat betekent niet dat Ghana niet in dat rijtje thuishoort, want het aantal landen waar kindersekstoerisme plaatsvindt neemt volgens de website alleen maar toe.

Kinderhulporganisatie Terre des Hommes signaleert dat weeshuizen en projecten steeds vaker worden gebruikt als dekmantel voor kindermisbruik.

Dat betekent dus dat het OM de vleeshandelaar en Lange Ad zou kunnen vervolgen voor hun daden in Ghana. Net als de Limburger die Ruth jarenlang verkrachtte. “Mits het bewijs uit het buitenland voldoet aan onze strafrechtelijke normen”, aldus Kraszewski. Een vrijwel onmogelijke voorwaarde als je weet dat de zedenpolitie in Ghana niet eens over computers beschikt. De handgeschreven verklaring van Ruth werd bewaard in de dossierkast van de toegewezen rechercheur.

Omdat de politie in Nederland was getipt over de zaak van Ruth, reisden in januari 2010 twee agenten van de KLPD naar Ghana. Maar sinds de Limburgse miljonair in april van datzelfde jaar door de Ghanese politie werd aangehouden, is het een zaak van Ghana en kijkt Nederland enkel toe. Dat de Limburger op de dag van zijn arrestatie alweer werd vrijgelaten, bracht daarin geen verandering. Dit gebeurde volgens de woordvoerster van de Ghanese zedenpolitie nadat hij een grote soms geld betaalde, terwijl het in Ghana verboden is om verdachten van kindermisbruik op borg vrij te laten.

Ondertussen zit Ruth in de rechtszaal te wachten. Van negen uur wordt het tien uur. Half twaalf. De rechter heeft haar zaak nog steeds niet opgeroepen. Verdoofd door de warmte dommelt de voogd weg. Ruth wiebelt op het puntje van de bank. Wie weet komt de Limburger deze keer toch. Half twee. Hij komt niet. De rechter besluit de zaak te verdagen. Over twee weken weer een kans. Oom Asare zucht. “Gelukkig gaat het in deze zaak slechts om compensatie. Bij de strafzaak laten ze de man niet wegkomen als hij niet verschijnt.” Na een onhandig klopje op Ruth’s schouder maakt oom zich uit de voeten. Is hij misschien voor donker thuis.

Ruth wordt apart genomen door haar advocaat. “Over die strafzaak… Bereid je voor op een nieuwe strijd. Je dossier is ‘zoekgeraakt’ bij de overdracht van het ene naar het andere politiekantoor.”

Terwijl Ruth met haar voogd naar het politiebureau gaat om haar zaak voor de zoveelste keer onder de aandacht te brengen, viert de Limburger vakantie. In Ghana. Begin mei werd hij bij zijn vertrek vanaf Schiphol niet door de Marechaussee gecontroleerd. Ook in Nederland staat hij bekend als een weldoener. Zijn plannen om een weeshuis te bouwen worden steeds concreter.

Ruth heet in werkelijkheid anders. Ze wil verder met haar leven en een leuke man trouwen, en dan is het beter als haar naam niet op OneWorld staat. De Nederlandse expats willen uit angst voor vergelding niet bij naam worden genoemd. Omdat de verdachten in dit verhaal onschuldig zijn tot een rechter anders heeft geoordeeld, hebben we ervoor gekozen om ook hun namen niet te onthullen. De identiteit van alle betrokkenen is wel bij de redactie bekend.

Het artikel 'Paradijs voor pedo's' heeft veel losgemaakt en dat is begrijpelijk. Het gaat over een ernstige misstand in Ghana, waar Nederlanders bij betrokken zijn. Ook op oneworld.nl is veelvuldig gereageerd. Mede op aandringen van de betrokkenen hebben we besloten de reacties te verwijderen.

DISCLAIMER: Niet alle Nederlanders in Ghana laten zich in met kindersekstoerisme of andere vormen van uitbuiting.